საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ბოლო განცხადებაში ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე ფართომასშტაბიანი საპროტესტო აქციების მიზანი ხელისუფლებაში ძალადობრივი გზით ცვლილებების მოხდენა, კერძოდ კი, მთავრობის დამხობა იყო. მისი თქმით, ეს მცდელობები მიუღებელია და მათზე სახელმწიფო მკაცრ რეაგირებას მოახდენს. პრემიერ-მინისტრის განცხადება „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის განმეორებით ინიციირებასა და მის წინააღმდეგ აგორებულ საპროტესტო მოძრაობას უკავშირდება, რომელმაც ათასობით მოქალაქე გააერთიანა ქუჩებში და ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური დაპირისპირება კიდევ უფრო გაამძაფრა. მთავრობის მეთაურის მიერ გამოთქმული ბრალდებები და მოქმედების დაპირება მიუთითებს მმართველი გუნდის მტკიცე პოზიციაზე, არ დათმოს თავისი პოლიტიკური კურსი და საპასუხო ზომები მიიღოს იმ ძალების მიმართ, რომლებიც, მისი აზრით, დესტრუქციულ ქმედებებს ეწევიან.
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის“ კანონპროექტის ხელახალი ინიციატივა და საპროტესტო ტალღა
„უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტი, რომელიც საზოგადოებამ და ოპონენტებმა „რუსული კანონის“ სახელით მონათლეს, მმართველმა პარტიამ, „ქართულმა ოცნებამ“, მიმდინარე წელს ხელახლა დააყენა დღის წესრიგში. კანონპროექტი ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიასაშუალებების რეგისტრაციას „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციებად“, თუ მათი დაფინანსების 20%-ზე მეტი უცხოეთიდან მოდის. მმართველი გუნდის განმარტებით, კანონის მიზანია ქვეყნის სუვერენიტეტის დაცვა, ფინანსური გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა და საზოგადოებისთვის ინფორმაციის მიწოდება იმ ორგანიზაციების შესახებ, რომლებიც უცხოური სახსრებით ფინანსდებიან. ამ ინიციატივამ საზოგადოებაში მყისიერი და მწვავე რეაქცია გამოიწვია. ათასობით მოქალაქე, სტუდენტები, არასამთავრობო სექტორის წარმომადგენლები და ოპოზიციის მხარდამჭერები რეგულარულად იკრიბებიან საქართველოს პარლამენტის შენობასთან და თბილისის სხვადასხვა უბანში, რათა გააპროტესტონ კანონპროექტი, რომელიც, მათი აზრით, ზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოებას, აზიანებს ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებას და აშორებს საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის გზიდან. საპროტესტო აქციებს ხშირად ახლავს თან ლოზუნგები ევროპული მომავლისა და დემოკრატიული ღირებულებების დაცვის შესახებ.
პრემიერის განცხადებები და „გადატრიალების“ ბრალდება
პრემიერ-მინისტრმა საპროტესტო გამოსვლების ფონზე არაერთხელ გააჟღერა ვარაუდი, რომ მიმდინარე მოვლენები არ არის მხოლოდ კანონპროექტის წინააღმდეგ მიმართული სპონტანური აქციები, არამედ წარმოადგენს ფართომასშტაბიანი გეგმის ნაწილს, რომლის მიზანიც საქართველოს დესტაბილიზაცია და ხელისუფლების დამხობაა. მისი თქმით, ამ მცდელობების უკან დგანან გარკვეული „დესტრუქციული ძალები“, მათ შორის რადიკალური ოპოზიციური ჯგუფები და უცხოეთიდან დაფინანსებული ორგანიზაციები, რომლებიც ცდილობენ ქუჩის პროტესტი პოლიტიკურ გადატრიალებაში გადაზარდონ. პრემიერ-მინისტრმა ხაზი გაუსვა, რომ მთავრობა არ დაუშვებს ქვეყანაში ქაოსის დათესვას და ძალადობრივი სცენარების განვითარებას. მან გააფრთხილა მომიტინგეები შესაძლო შედეგების შესახებ და აღნიშნა, რომ ნებისმიერი მცდელობა, რომელიც მიმართული იქნება სახელმწიფო ინსტიტუტების ფუნქციონირების პარალიზებისა და კონსტიტუციური წესრიგის რღვევისკენ, უმკაცრესად დაისჯება კანონის სრული სიმკაცრით. ამ განცხადებებმა კიდევ უფრო გაამწვავა დაპირისპირება ხელისუფლებასა და ოპოზიციას, ასევე სამოქალაქო საზოგადოების ნაწილს შორის, რადგან ოპონენტები პრემიერის ბრალდებებს უსაფუძვლოდ და პროტესტის დისკრედიტაციის მცდელობად აფასებენ.
ოპოზიციის პოზიცია და საერთაშორისო გამოხმაურება
ოპოზიციური პარტიები და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები მუდმივად უარყოფენ პრემიერ-მინისტრის ბრალდებებს გადატრიალების მცდელობის შესახებ. ისინი აცხადებენ, რომ პროტესტი არის მშვიდობიანი და დემოკრატიული გზა მოქალაქეების მიერ საკუთარი ნების გამოსახატავად, რათა დაიცვან ქვეყნის ევროპული მომავალი და დემოკრატიული ფასეულობები. ოპოზიციის ლიდერები აღნიშნავენ, რომ კანონპროექტი „რუსულ პრაქტიკას“ იმეორებს და მისი მიღება შეუთავსებელია ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესთან, რადგან ეწინააღმდეგება ევროპული ღირებულებებსა და სტანდარტებს. საერთაშორისო თანამეგობრობა, მათ შორის ევროკავშირი და შეერთებული შტატები, აქტიურად ადევნებს თვალს საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს. ევროკავშირის არაერთმა წარმომადგენელმა გამოხატა ღრმა შეშფოთება კანონპროექტის ხელახალი ინიციირების გამო და აღნიშნა, რომ მისი მიღება მნიშვნელოვნად შეაფერხებს საქართველოს ევროინტეგრაციის პროცესს, მათ შორის ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსთან დაკავშირებით არსებულ პერსპექტივებს. შეერთებული შტატების მაღალჩინოსნებმაც არაერთხელ მოუწოდეს საქართველოს ხელისუფლებას, უარი თქვას კანონპროექტის მიღებაზე და გააფრთხილეს შესაძლო უარყოფითი შედეგების შესახებ ორმხრივ ურთიერთობებზე.
სამართალდამცავთა რეაგირება და ესკალაციის რისკები
საპროტესტო აქციების მიმდინარეობისას სამართალდამცავ ორგანოებსა და მომიტინგეებს შორის არაერთი დაპირისპირება მოხდა. პოლიციამ აქტიურად გამოიყენა სპეციალური საშუალებები, მათ შორის ცრემლსადენი გაზი, წიწაკის სპრეი და წყლის ჭავლი, დემონსტრანტების დასაშლელად. დაფიქსირდა ათობით დაკავება და არაერთი დაშავებული როგორც მოქალაქეებს, ისე სამართალდამცავებს შორის. პრემიერ-მინისტრის განცხადება „მკაცრი რეაგირების“ შესახებ ახალ საფრთხეს ქმნის დაძაბულობის ესკალაციისთვის. სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები და ოპოზიცია შიშობენ, რომ მთავრობა გეგმავს კიდევ უფრო მკაცრი ზომების მიღებას პროტესტის ჩასახშობად, რაც შესაძლოა გაუარესდეს ადამიანის უფლებების მდგომარეობა ქვეყანაში და გააღრმავოს პოლიტიკური კრიზისი. საერთაშორისო დამკვირვებლები მოუწოდებენ ორივე მხარეს თავშეკავებისკენ და დიალოგის გზით პრობლემების გადაჭრისკენ, რათა თავიდან იქნას აცილებული კონფლიქტის შემდგომი გამწვავება.
პოლიტიკური პოლარიზაცია და მომავალი პერსპექტივები
საქართველოში შექმნილმა ვითარებამ კიდევ უფრო გააღრმავა პოლიტიკური პოლარიზაცია, რომელიც წლების განმავლობაში ქვეყნის შიდაპოლიტიკურ ლანდშაფტს ახასიათებს. მმართველი პარტია მტკიცედ დგას თავის პოზიციაზე კანონპროექტის მიღებასთან დაკავშირებით და აცხადებს, რომ არ დათმობს ქვეყნის სუვერენიტეტს, ხოლო ოპოზიცია და სამოქალაქო სექტორი უკან დახევას არ აპირებენ, რადგან მიიჩნევენ, რომ ეს კანონი ქვეყანას ავტორიტარული რეჟიმისკენ უბიძგებს და ევროპულ ოჯახში ინტეგრაციის შესაძლებლობას უსპობს. მომავალი საპარლამენტო არჩევნები, რომელიც მიმდინარე წელს არის დაგეგმილი, ამ დაძაბულობის ფონზე განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს. არსებული პოლიტიკური კრიზისი და ხელისუფლების მტკიცე პოზიცია საპროტესტო აქციების მიმართ, ისევე როგორც საერთაშორისო პარტნიორების კრიტიკა, სერიოზულ გავლენას მოახდენს ქვეყნის მომავალზე, როგორც შიდაპოლიტიკური სტაბილურობის, ასევე გეოპოლიტიკური ორიენტაციის კუთხით. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ დიალოგის არარსებობა და მხარეთა შეუვალი პოზიციები სერიოზულ გამოწვევებს უქმნის საქართველოს დემოკრატიულ მომავალს.
დასასრულ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადებამ, რომელიც მომიტინგეებს ხელისუფლების დამხობის მცდელობაში ადანაშაულებს და მკაცრ რეაგირებას აანონსებს, კიდევ უფრო გაამწვავა პოლიტიკური დაძაბულობა ქვეყანაში. კანონპროექტი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ რჩება უმნიშვნელოვანეს სადავო საკითხად, რომლის ირგვლივაც საზოგადოება და პოლიტიკური სპექტრი მკვეთრად არის გაყოფილი. საერთაშორისო თანამეგობრობის გაფრთხილებების მიუხედავად, მმართველი გუნდი მტკიცედ აგრძელებს თავის პოლიტიკას, რაც ქვეყანას კრიტიკულ გზაჯვარედინზე აყენებს. მომავალი თვეები გადამწყვეტი იქნება საქართველოს შიდაპოლიტიკური სტაბილურობისა და ევროპული მისწრაფებებისთვის, რადგან დაპირისპირება სულ უფრო ღრმავდება და მასთან გამკლავება კომპლექსურ მიდგომებს საჭიროებს.
