საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ, საჯარო განცხადება გააკეთა, სადაც აღნიშნა, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლების უკან მთავრობის დამხობის მცდელობა იმალება. აღნიშნული განცხადება, რომელიც საერთაშორისო მედიის ყურადღების ცენტრში მოექცა, ხაზს უსვამს არსებულ პოლიტიკურ დაძაბულობას და ხელისუფლების მხრიდან „მკაცრი რეაგირების“ დაპირებას მოიცავს. ეს სიტუაცია ახალ ფაზაში გადაჰყავს ქვეყნის შიდა პოლიტიკურ დისკუსიას და საზოგადოებრივი პროტესტის შეფასების პოლიტიკურ ვექტორს ცვლის.
პრემიერ-მინისტრის განცხადების არსი და მისი სიმძიმე
პრემიერ-მინისტრის მტკიცებით, მიმდინარე აქციები არ არის მხოლოდ სპონტანური საპროტესტო გამოვლინება, არამედ წარმოადგენს ორგანიზებულ მცდელობას, რომლის მიზანიც ლეგიტიმური ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლაა. ეს ბრალდება უმძიმეს შეფასებას ატარებს დემოკრატიულ სახელმწიფოში, რადგან მთავრობის დამხობის მცდელობა, როგორც წესი, სახელმწიფო გადატრიალების კატეგორიას განეკუთვნება და სერიოზულ სამართლებრივ შედეგებს ითვალისწინებს. კობახიძის განცხადება გულისხმობს, რომ მოქმედებები, რომლებიც დემოკრატიული პროტესტის ფარგლებში მიმდინარეობდა, კანონიერების ზღვარს სცდება და საფრთხეს უქმნის სახელმწიფოებრიობის საფუძვლებს. ეს განცხადება შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც საფუძველი სამართალდამცავი ორგანოების მხრიდან უფრო მკაცრი ზომების მისაღებად.
საპროტესტო ტალღა და მისი მოტივები
საქართველოში ბოლო პერიოდში აქტიური საპროტესტო ტალღა შეინიშნებოდა, რაც სხვადასხვა საკანონმდებლო ინიციატივასა და მთავრობის პოლიტიკას უკავშირდება. მოქალაქეები, სამოქალაქო აქტივისტები და ოპოზიციური პარტიები აქტიურად გამოხატავდნენ საკუთარ პოზიციას საჯარო შეკრებებისა და მსვლელობების მეშვეობით. პროტესტის მონაწილეები ხაზს უსვამდნენ დემოკრატიული პრინციპების დაცვის აუცილებლობას, თავისუფალი სიტყვისა და შეკრების უფლების მნიშვნელობას. მათი მოთხოვნები ძირითადად მიმართული იყო კონკრეტული კანონპროექტების უკან გაწვევისა და ხელისუფლების მხრიდან საზოგადოების ხმის მოსმენისკენ. ამ ფონზე, პრემიერ-მინისტრის მიერ გაკეთებული განცხადება პროტესტის ხასიათის სრულ გადაფასებას ნიშნავს, რაც მას უშუალოდ სახელმწიფოებრივი წესრიგის წინააღმდეგ მიმართულ ქმედებად წარმოაჩენს.
„მთავრობის დამხობის მცდელობა“ – პოლიტიკური ინტერპრეტაციები
პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რომ მომიტინგეები მთავრობის დამხობას ცდილობდნენ, სხვადასხვა პოლიტიკურ ინტერპრეტაციას იწვევს. ერთი მხრივ, ხელისუფლების პოზიციიდან, ეს შეიძლება აღქმული იყოს როგორც ქვეყნის სტაბილურობისა და სუვერენიტეტის დაცვის მცდელობა გარე თუ შიდა დესტრუქციული ძალებისგან. მეორე მხრივ, ოპოზიცია და სამოქალაქო სექტორი, სავარაუდოდ, ამ ბრალდებას მიიჩნევს, როგორც მშვიდობიანი პროტესტის დისკრედიტაციისა და რეპრესიული ზომების ლეგიტიმაციის მცდელობას. დემოკრატიულ საზოგადოებაში მთავრობის დამხობის მცდელობის ბრალდება უაღრესად სერიოზულია და მოითხოვს დამაჯერებელ მტკიცებულებებს, რათა თავიდან იქნას აცილებული პოლიტიკური დევნისა და ძალადობის ესკალაცია.
„მკაცრი რეაგირების“ დაპირება და მისი შედეგები
ირაკლი კობახიძის მიერ გაკეთებული განცხადება „მკაცრი რეაგირების“ შესახებ, ცხადყოფს ხელისუფლების მტკიცე განზრახვას, გამოიყენოს ყველა არსებული სამართლებრივი მექანიზმი საზოგადოებრივი წესრიგის აღსადგენად და, მისი შეფასებით, სახელმწიფოებრიობის წინააღმდეგ მიმართული ქმედებების აღსაკვეთად. „მკაცრი რეაგირება“ შეიძლება მოიცავდეს გამკაცრებულ საპოლიციო კონტროლს, აქციების მონაწილეთა მიმართ სისხლისსამართლებრივ დევნას და პროტესტის ორგანიზატორების პასუხისგებაში მიცემას. ამგვარმა მიდგომამ შესაძლოა გამოიწვიოს დაძაბულობის შემდგომი ესკალაცია, ადამიანის უფლებების დამცველი ორგანიზაციების შეშფოთება და საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან გაზრდილი ყურადღება საქართველოს მიმართ.
საერთაშორისო გამოხმაურება და შიდა პოლიტიკური ლანდშაფტი
პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რომელიც უცხოურ მედიაშიც მოხვდა, შესაძლოა უარყოფითად აისახოს საქართველოს საერთაშორისო იმიჯზე. დემოკრატიული სახელმწიფოებისთვის, სადაც შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლება ფუნდამენტური უფლებებია, მშვიდობიანი პროტესტის მთავრობის დამხობის მცდელობად შეფასება საგანგაშო სიგნალია. ასეთი განცხადებები, როგორც წესი, იწვევს დიპლომატიური მისიების და საერთაშორისო ორგანიზაციების მხრიდან განმარტებების მოთხოვნას და სიტუაციის მონიტორინგს. შიდა პოლიტიკურ ლანდშაფტზე კი, ეს განცხადება ხელს უწყობს პოლარიზაციის გაღრმავებას, ხელისუფლებისა და ოპოზიციის პოზიციების დაშორებას და კომპრომისის მიღწევის შესაძლებლობების შემცირებას.
დასკვნითად, საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადება, რომელიც მომიტინგეებს მთავრობის დამხობის მცდელობაში ადანაშაულებს და მკაცრ რეაგირებას აანონსებს, ქვეყანაში მნიშვნელოვან პოლიტიკურ რეზონანსს იწვევს. ეს ბრალდება, თავისი სიმძიმით, მოითხოვს ფრთხილ ანალიზს და კონკრეტულ მტკიცებულებებს, რათა თავიდან იქნას აცილებული დემოკრატიული პროცესების შეფერხება და სამოქალაქო უფლებების დარღვევა. მომდევნო პერიოდში მოსალოდნელია როგორც შიდა, ისე საერთაშორისო დონეზე სიტუაციის განვითარების მუდმივი მონიტორინგი და დიპლომატიური ძალისხმევა დაძაბულობის შესამცირებლად.
