საქართველოს პარლამენტმა დაჩქარებული წესით მიიღო საკანონმდებლო ცვლილებები, რომლებიც საპროტესტო აქციების გამკაცრებას ითვალისწინებს. ცვლილებები შეეხება როგორც „შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ“ კანონს, ასევე ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსს. აღნიშნული ცვლილებები ძალაში 2025 წლის 10 დეკემბერს შევიდა.
ცვლილებების არსი
ახალი რეგულაციები აფართოებს იმ ტერიტორიების ჩამონათვალს, სადაც შეკრება შესაძლოა შეიზღუდოს. კერძოდ, შეზღუდვები ვრცელდება საცალფეხო ზონებზეც. გარდა ამისა, აქციის ორგანიზატორებს ევალებათ, შინაგან საქმეთა სამინისტროს წინასწარ აცნობონ დაგეგმილი შეკრების შესახებ.
ოქტომბერში განხორციელებული ცვლილებების შედეგად, ისეთი დარღვევები, როგორიცაა „გზის გადაკეტვა“ და „სახის დაფარვა“, ადმინისტრაციულ პასუხისმგებლობას ითვალისწინებს. ამ დარღვევებისთვის, ჯარიმის ნაცვლად, შესაძლებელია დაუყოვნებლივი დაკავება, ხოლო განმეორებითი დარღვევები სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას გამოიწვევს.
კრიტიკა და შეფასებები
აღნიშნული ცვლილებები საზოგადოების გარკვეული ნაწილისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების მხრიდან მწვავე კრიტიკის საგანი გახდა. კრიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ ეს შეზღუდვები ლახავს გამოხატვის თავისუფლებას და ეწინააღმდეგება დემოკრატიულ პრინციპებს.
„ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ (GYLA) 2025 წელი საქართველოში „შეზღუდული თავისუფლებების წლად“ შეაფასა. მათ მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ავტორიტარული კანონმდებლობა და თავისუფლებების არაპროპორციული შეზღუდვა განსაკუთრებულ ზეწოლას ახდენს გამოხატვის, შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლებაზე, რაც დემოკრატიის ფუნქციონირებისთვის აუცილებელია.
GYLA-ს შეფასებით, 2024 წელს დაწყებული „ავტორიტარიზმის გაძლიერების“ პროცესი 2025 წელსაც გაგრძელდა, რა დროსაც ხელისუფლება „ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიის მიზანმიმართულად შესუსტებას ახორციელებდა სხვადასხვა მეთოდით, მათ შორის საკანონმდებლო ბაზის გაუარესებით.“
მომავალი პერსპექტივები
გაურკვეველია, რა გავლენას იქონიებს ეს ცვლილებები საპროტესტო აქციების ჩატარებასა და საზოგადოების აქტივობაზე. მოსალოდნელია, რომ აღნიშნული საკითხი მომავალში კვლავაც აქტიური განხილვის საგანი გახდება და შესაძლოა, საკანონმდებლო ცვლილებების გადახედვაც კი გახდეს საჭირო.
