მეცნიერებმა ცილის ფორმირების უმნიშვნელოვანეს პროცესში ჩართული NAC (Nascent Polypeptide-Associated Complex) კომპლექსის ახალი, აქამდე უცნობი ფუნქცია აღმოაჩინეს. კვლევა ცხადყოფს, რომ NAC აკონტროლებს ცილის ახლად წარმოქმნილი მოლეკულური ჯაჭვის ბედს, რიბოსომის გასასვლელი გვირაბის შიგნით მისი „შეგრძნების“ უნარის მეშვეობით. ეს აღმოჩენა მნიშვნელოვნად აფართოებს ჩვენს გაგებას იმის შესახებ, თუ როგორ ყალიბდება ცილები უჯრედებში.

NAC არის კონსერვირებული, რიბოსომასთან დაკავშირებული ფაქტორი, რომელსაც უმნიშვნელოვანესი, თუმცა ბოლომდე გაუგებარი როლი ჰქონდა ცილის ბიოგენეზში. ახალი კვლევის მიხედვით, NAC მრავალმხრივი რეგულატორია, რომელიც კოორდინაციას უწევს ტრანსლაციის გახანგრძლივებას, კოტრანსლაციურ დახვევას და ორგანელებისკენ მიზანმიმართვას. ეს პროცესი ხორციელდება ახლად წარმოქმნილ პოლიპეპტიდურ ჯაჭვებთან მისი განსხვავებული ურთიერთქმედებით, როგორც რიბოსომის გასასვლელი გვირაბის შიგნით, ისე მის გარეთ.

კვლევა ჩატარდა ჭიაყელა *C. elegans*-ზე NAC-სელექციური რიბოსომის პროფილური ანალიზის გამოყენებით, რამაც ათასობით თანმიმდევრობის სპეციფიკური NAC შეკავშირების მოვლენა გამოავლინა მთელ ახლად წარმოქმნილ პროტეომაში. აღმოჩენილია ფართო კოტრანსლაციური ჩართულობა ჰიდროფობულ და სპირალურ მოტივებთან, როგორც ციტოზოლურ, ისე ბირთვულ, ენდოპლაზმურ რეტიკულუმის (ER) და მიტოქონდრიულ ცილებში. ეს მოულოდნელი აღმოჩენა, კერძოდ, NAC-ის შიდა-გვირაბის „შეგრძნების“ რეჟიმი, ხსნის ახალ პერსპექტივებს ცილების ფუნქციური სტრუქტურის ფორმირების გაგებაში.